Innoveren. Vernieuwend onderwijs. Leren op de werkvloer. Het zijn termen die we regelmatig horen en ook gebruiken. Maar hoe ziet dat er in de praktijk uit? dr. Suzanne Verdonschot heeft als onderzoeker en consultant bij Kessels & Smit goed voor ogen wat er nodig is om samen dingen in beweging te zetten. Als keynote speaker tijdens de werkveldconferentie nam zij ons mee in het samen vernieuwen in de praktijk en werk maken van innovatie. Als input gebruikte ze onder andere de ervaringen van drie innovatie bouwers bij CIV Welzijn & Zorg: Nellie, Mirjam en Brenda.
Brenda van Zeeland, gedetacheerd vanuit CIV Welzijn & Zorg bij Campus Gouda Living Lab Zorg & Technologie vertelt over zorgtechnologie.
Wat kan innovatie voor mij opleveren?
“Ik ben betrokken bij vier labs: Experience Lab, Skills Lab, Explore Lab en Research Lab. Onder elk lab lopen één of meer projecten. Het Experience Lab heeft vooralsnog als enige een fysieke plek. In de Rietkraag van Zorgpartners Midden-Holland is een huiskamer waar mensen kunnen ervaren hoe innovaties werken. De studenten staan voorop. Zij bemensen het lab. Overigens is dat in alle labs het uitgangspunt: zij ervaren dingen, doen dingen en leren dingen. Ik heb contacten met hun docenten, op het gebied van zorg en techniek. Mijn rol is dat studenten een goede rol krijgen binnen die labs. Dat kan met mboRijnland zijn, maar ook Hogeschool Rotterdam, Hogeschool Leiden en het Hoornbeeck College.
“Een ander voorbeeld is het Explore Lab. Het idee is dat studenten een korte stage lopen bij Ortho-innovatief en hier opdrachten uitvoeren die raakvlakken hebben met zorg en techniek. Ortho-innovatief kan de opbrengst goed gebruiken. De student leert en onderzoekt, het bedrijf heeft een mogelijke oplossing: win -win.
We zien dat er nog meer personeelstekorten gaan komen in de zorg. Daar moeten we nu iets mee. Een deel van de oplossing is innovaties, maar dat is niet van de één op de andere dag mogelijk. Dat vraagt om verbreding van onze huidige blik en nadenken over de vraag, wat kan innovatie voor mij opleveren. Bedenk dat een tillift ooit ook een zorginnovatie was. Toen dat naar werd binnengereden, zeiden mensen: wat moeten we hiermee? Dat kunnen we toch prima met zijn tweeën? Nu kan iemand het alleen of soms zelfs een client alleen. Je gaat slimme dingen inzetten, waardoor je efficiënter kunt werken. Spraakgestuurd rapporteren bijvoorbeeld, dit kan een tijdswinst opleveren en is minder ergernis voor mensen die het lastig vinden om te typen of bang zijn om taalfouten te maken. Je moet mensen tevreden houden, zorgen dat ze blij zijn met hun werk, en blijven, maar ook dat de kwaliteit geborgd blijft.
“Wat betreft de studenten: zij hebben de toekomst. Als je niets meegeeft over innovatie, innoverend vermogen en blik op verandering, dan kun je ook niet verwachten dat het beklijft. De samenwerking tussen zorgmedewerkers en studenten is daar een middel voor. Hoe mooi is het dat een student tijdens een stage op de werkvloer vertelt: heb je deze app al eens gebruikt? In plaats van dat een manager dat voorstelt. Met het Experience Lab maken we een doorstart, omdat we zien dat het echt werkt. Daarom gaan we het uitbreiden met meerdere zorgorganisaties. Zij zien dat het meerwaarde heeft, de beweging krijgt een vliegwiel. Intern ontstaan bij mboRijnland dwarsverbanden hoe je zorg en techniek kunt koppelen. We zijn nu een nieuwe pilot gestart voor een opmaak naar een nieuwe opleiding om zorg en techniek aan elkaar te koppelen in het onderwijs. Modulair onderwijs is ook innovatief, mensen kunnen gemakkelijker in de zorg een opleiding krijgen, waardoor de tekorten ook op deze laagdrempelige manier worden aangepakt, zonder in te boeten aan de kwaliteit. Ik werk samen met de projectleider modulair onderwijs van Campus Gouda, maar doe ook met haar actiegericht onderzoek met Dèsirèe Bierlaagh, practor bij CIV Welzijn & Zorg.
Hoe kunnen we ervoor zorgen dat het traject vanaf het begin van de opleiding tot aan de afronding beter aansluit op de praktijk? Samen met thuiszorgorganisatie De Vierstroom en Mobile Care ontwikkelen we een bus met digitale innovaties die mobiel de wijk in gaat. Op deze manier kunnen we ambulante ouderen, mantelzorgers en ook medewerkers thuiszorg laten zien welke innovaties passend kunnen zijn om meer eigen regie over het eigen leven te behouden en mogelijk te hervatten. In die bus, bemenst door studenten van mbo opleidingen zorg en welzijn, kunnen mensen ervaren wat zorgtechnologie is.
“Op deze laagdrempelige manier willen we weerstand en onbekendheid rondom zorgtechnologie verkleinen. Het mooie is dat studenten zelf kiezen voor het keuzevak zorginnovaties. We zitten nu al met 22 studenten. Een beweging die alleen nog maar groter zal worden.”