Koppel LLO aan praktijkgericht onderzoek
Tijdens het tweede symposium Leven Lang Ontwikkelen (LLO) op dinsdag 4 oktober van werkgeversorganisatie ZWconnect stonden de sprekers stil bij praktijkgericht onderzoek in de sector zorg en welzijn. Conclusie? LLO, onderzoek en innovatie zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Het leverde mooie inzichten op. Een impressie.
Bekijk onderaan de tekst de praatplaat
Tijdens het openingswoord geeft Coralie Elmont, directeur ZWconnect aan dat ze hoopt geïnspireerd te worden vanmiddag. “Hoe wil ik met dit onderwerp aan de slag?” Directeur Zorg en Welzijn bij mboRijnland Arjan van der Hoorn vult aan: “Blijf nieuwsgierig, volg de passie, de ontwikkeling en innovaties bij het werkveld. Samen doen is een fantastisch uitgangspunt om innovaties na te jagen.” Eens, vindt Flora van Eck, directeur ROC Mondriaan, maar met een kanttekening: “We hebben het veel over ‘moeten’, maar ik zou liever praten over willen.”
Senior projectleider bij ZWconnect Marlies Rosenbrand laat als eerste zien hoe laagdrempelig een onderzoek kan zijn. Via een link op de telefoon kunnen alle genodigden live meedoen aan een onderzoek. “Een onderzoek is een uitermate handig hulpmiddel om je doelen te bereiken. Maak hier gebruik van.”
De onzichtbare waarde van mbo’ers
Désirée Bierlaagh, practor bij CIV Welzijn & Zorg: “Als practor heb ik nauw contact met het werkveld en onderwijs. Wij maken gebruik van participatief actieonderzoek. Hierin doet elk perspectief en elke bron van (praktische) wijsheid er evenwaardig aan toe om een vraagstuk te benaderen. ‘Het bijzondere zit in het alledaagse’, zei een verzorgende eens. Bij ons staat de praktische wijsheid van mbo’ers in welzijn en zorg centraal. Hierover is nog weinig bekend. Veel onderzoeken zijn gericht op hogescholen en universiteiten.

We hebben te maken met de onzichtbare waarde van mbo’ers. Zo blijft hun praktische wijsheid onderbenut en het risico ontstaat dat zij de sector verlaten. Wij werken met verbindingsofficieren. Docenten in de rol van onderzoeker, maar ook mensen uit de praktijk vormen vaak een tandem in onderzoeksvraagstukken die zowel werkveld als onderwijs raken. Het gaat vooral om het maken van verbindingen en écht in contact zijn. Want als je elkaar kent en erkent, lukt het om samen te creëren.”
Studenten op niveau 2 zijn heel innovatief
Cindy van Spronsen is praktijkonderzoeker bij CIV ROC Mondriaan. “De eerste reactie van vierdejaars studenten over het doen van een onderzoek: Geen interesse. Terwijl ze er later achter komen dat kwaliteiten veel beter naar voren komen. Blijf je stilstaan of ga je verder? Blijf waarom vragen? 80% van de werkenden in de zorg zijn mbo opgeleid. Hoe vaak ik hoor: mevrouw, dat kunnen wij toch niet. Dat doen ze op het hbo en de universiteit. Als er één groep is die onderzoek zou kunnen doen of er aan mee zou kunnen doen dan is het deze groep. Het gaat over jouw werk, jouw bewoners. Studenten op niveau 2 zijn heel innovatief. Zij hebben hun hele leven al moeten vechten voor dit plekje. Ik hoorde iemand uit de zorg eens zeggen: Weet je wat de oplossing is voor de krapte op de arbeidsmarkt? De zorgprofessional van de toekomst moet een protocol durven afwijzen. Durf out of the box te denken. We mochten niet buiten de lijntjes kleuren. Daar moeten wij de mensen weer in onderrichten.”
Een leergemeenschap stimuleert LLO
Chris Wallner is lector van het lectoraat Verpleegkundige Intramurale Ouderenzorg aan de Hogeschool Leiden. Hij begint met een vraag: Wat is jullie beeld bij leergemeenschap? Er komen verschillende antwoorden uit de zaal: Als samenwerking aan de toekomst werken met werkveld en onderwijs. Groepen die een gezamenlijk doel hebben en dat met elkaar wil bereiken. Online communities waar je kennis kunt delen.

De definitie luidt: In een leergemeenschap leren en werken zorgprofessionals, docenten, studenten, onderzoekers en cliënten/naasten samen met het doel om de kwaliteit van zorg te verbeteren. “Het levert ideeën voor verbetering die direct kunnen worden ingezet in de praktijk. Ervaringsleren zorgt voor kennis die blijft plakken, omdat bijvoorbeeld de zorgprofessional geconfronteerd wordt met de ervaring van een cliënt. Een leergemeenschap stimuleert LLO. Studenten inspireren zorgprofessionals. Studenten daarentegen ervaren hoe ze kunnen blijven leren op de werkvloer.”
Ken je mij?
Mari Groenendaal, lector bij Woonzorgcentra Haaglanden raakt de aanwezigen met een stukje van de documentaire Ken je mij. De film vertelt het verhaal van mensen met dementie, hun naasten en betrokken professionals over de ingrijpende verhuisperiode van huis naar verpleeghuis? Mari: “Het mooie is dat studenten vaak ook ontroerd zijn bij deze beelden. Eerstejaars studenten Geneeskunde in Leiden kijken deze documentaire voor ze op stage gaan. Voor verzorgenden is deze film een stukje ervaringsleren.”
Tekst gaat verder onder afbeelding
Vervolgens gaan bovengenoemde practoren en lectoren en Do Poldermans, projectmanager bij HagaZiekenhuis en Denise Stam, adviseur leren en opleiden Stichting Eykenburg met elkaar onder leiding van dagvoorzitter Marcel de Jong in gesprek. Don trapt af bij het onderwerp personeelsbehoud. “Ga in gesprek met de verpleegkundige. Wat kunnen wij als organisatie bieden om jou te behouden? De rol van leidinggevende is heel belangrijk. Voer niet na een jaar het eerste gesprek met de vraag wat wil je, want dan is het te laat en zijn ze weg.” Denise beaamt dit. “Wij hebben medewerkers die heel jong in dit werk zijn gerold. We stimuleren hen in het kader van leren lang ontwikkelen. Een aantal maakt hier gebruik van en doet nu een opleiding.”
Sabrina van den Hoek, senior adviseur WerkgeversServicepunt reageert vanuit het publiek: “Zet de mens centraal, of het nou gaat om cliënt, verzorgende of iemand van de Raad van Bestuur. We denken vaak te groot. Natuurlijk doet onderzoek er toe, maar ga ook in gesprek over uitstroom, over ziekteverzuim. Dan kom je al heel veel te weten.”
Koppel LLO aan onderzoek
De afsluitende woorden zijn voor de drie mensen die het symposium ook hebben geopend. Wat nemen zij mee? Coralie: “Blijf die waarom vraag creëren. Op de werkvloer, maar ook binnen ons eigen netwerk.” Arjan: “Ik heb vanmiddag veel gehoord over ervaringsleren met elkaar op multidisciplinair niveau. Dat is iets wat ik heel belangrijk vind. Fijn dat ik dat hier bevestigd heb gekregen.”
Flora heeft nog een oproep: “Met elkaar moeten we LLO koppelen aan onderzoek. Hoe gaan we nou morgen concreet verder? Ik zou dat graag tijdens borrel verder willen we bespreken met jullie.” Een mooie afsluitende conclusie van een inspirerende middag.
Praatplaat
