Een voorbeeld van samenwerking tussen partner Marente en het practoraat
‘Elkaar inspireren, kennis delen en natuurlijk ook gezelligheid’. Dit was het idee achter het inspiratiefestival wat Marente, één van onze vaste partners bij CIV Welzijn & Zorg op 8 juni op hun locatie de Wilbert organiseerde. Lenny Vleugel, inmiddels gepensioneerd, maar voorheen adviseur opleiden en ontwikkelen en vanaf het begin betrokken bij CIV Welzijn & Zorg, vroeg Désirée Bierlaagh, practor welzijn en zorg, om vanuit mboRijnland twee workshops te verzorgen.
In haar workshop ‘kleur geven aan jouw vakmanschap: Jij maakt het verschil!’ liet Désirée in twee rondes deelnemers stilstaan bij hun eigen vakmanschap, want wat betekent vakmanschap eigenlijk voor jou? En in welke situatie heb jij écht het verschil gemaakt? Hoe ben jij dan praktisch wijs? In eerste instantie vonden de deelnemers dit best wel lastig, want als dit nu is wat je elke dag doet, dan is het toch niet bijzonder? En tegelijkertijd verzuchtte een deelnemer: ‘Ik kan wel honderd voorbeelden noemen’. Al snel bruiste het van de praktische wijsheid in ‘het hof van Wilbert’.
Iedereen is uniek
“Luisteren = kijken met je oren en voelen met je ogen.” Zo nam Désirée de deelnemers mee. “Het gaat erom dat je al je voelsprieten in zet om met alles wat je weet en kunt, het goede te doen op dat moment en voor die persoon. Want iedereen is tenslotte uniek.” In al deze praktische wijsheden zat één rode lijn ‘de mens zien’. Zo benoemde één van de deelnemers: “Ik weet dat een cliënt graag ’s avonds nog een kopje koffie drinkt, dat regel ik dan voor hem. Meneer heeft afasie, dus ik kan geen hele gesprekken met hem voeren, maar door zoiets kleins weet hij toch dat ik hem zie.” Het gaat niet alleen om aansluiten bij je cliënt, maar ook om aansluiten bij je eigen normen en waarden, zo noemde iemand. “Als ik zie dat het heerlijk weer buiten is en ik een behandelplan moet schrijven, dan stel ik voor bij de cliënt om dit wandelend te doen.”
Maar soms blijkt het ook lastig. Want wat is het goede doen? Daar kunnen in een team bij een bepaalde situatie verschillende visies op zijn. Zo stelde één verpleegkundige zich de vraag: “Als iemand zijn hele leven al gekampt heeft met ondergewicht, moet je dan met z’n allen alles op alles zetten, met sapjes, voedingscontrole, dat meneer aansterkt? Of laat je het gaan?” Juist dat laatste ‘het laten gaan’ is voor sommige collega’s erg lastig en dan is het dus des te belangrijker dat je dat goed bespreekt in het team.
Wat is jouw toekomstwens?
In deze workshop waren alle deelnemers medeonderzoeker naar praktische wijsheid. Met alles wat zij zo mooi benoemen als wat praktische wijsheid voor hen is in de praktijk, wat zij hieronder verstaan en hoe het hun lukt om met praktische wijsheid aan de slag te gaan. Wat het soms lastig maakt, helpt zowel in de praktijk als in het practoraat om verder te werken aan de vraag: Wat vraagt het ontwikkelen van praktische wijsheid in het onderwijs en in het werkveld?
Tot slot vroeg Désirée wat de toekomstwens was van de aanwezigen. “Met alle maatschappelijke veranderingen is een woonzorglocatie de laatste fase in iemands leven. Daar wil je voor die bewoner in kwestie dan toch de mooiste tijd van maken? Mijn wens is dat in deze fase welzijn boven zorg komt te staan, waarbij we echt kunnen aansluiten bij wat de cliënt in kwestie wil”, aldus één van de deelnemers.
Een verpleegkundige vulde dit aan met: “Voor alle leuke activiteiten hebben we vrijwilligers, ik zou zoiets als een wandeling naar het dorp zelf willen doen. Zo leert de cliënt mij kennen en andersom, waardoor ik nog beter bij hem of haar kan aansluiten.”
Kortom, het was een workshop vol praktische wijsheid, flexibiliteit en niet-weten, maar vooral veel SAMEN leren en elkaar inspireren.
Vakmanschap is voor mij:
Het practoraat heeft onderzocht wat professionals, studenten welzijn en zorg en zorgvragers belangrijk vinden aan een goede professional. Daaruit kwamen drie kenmerken van praktische wijsheid. Een praktisch wijze professional:
*Ziet jou als mens, heeft rust en aandacht. Je ervaart geen werkdruk of haast.
*Kun je vertrouwen op haar vakkennis en kunde; je voelt je veilig bij haar.
*Doet wat voor jou van belang is, denkt in mogelijkheden; schermt niet met regels.
Daaruit is de volgende werkdefinitie gekomen:
Een praktisch wijze professional brengt theorie, eigen kunnen en ervaring én voorkeuren van mensen
voortdurend met elkaar in relatie om het goede te doen voor die mens, in die situatie.
Zij doet dat door reflectie, door te blijven leren
en open te staan voor vernieuwing.
